Việt Nam – đất nước hình chữ S thân thương đã níu chân không ít du khách quốc tế và là niềm tự hào của mỗi người dân bởi sự đa dạng về văn hóa – tín ngưỡng, bề dày lịch sử hùng cường của dân tộc và sự phong phú của nền ẩm thực độc đáo. Khi nói riêng về ẩm thực nước nhà, người ta sẽ không quên hương vị đậm đà mà riêng biệt như Phở, mùi hương khó quên của các loại mắm, các món ăn đặc trưng từng vùng miền như: Mì Quảng, Bún Bò Huế,…Bên cạnh những món ngon độc nhất ấy, chúng ta vẫn còn một món ăn đại diện cho nền ẩm thực quê nhà, được hình thành từ việc du nhập văn hóa phương Tây, cùng sự biến tấu thông minh khi lựa chọn nguyên liệu kết hợp của những người con đất Việt, đó chính là Bánh Mì Việt Nam.
Vào thế kỉ 19, nhân dân Việt Nam đã dựa vào ổ bánh Baguette mà người Pháp mang vào để làm tiền đề cho chiếc bánh mì Việt Nam nhỏ, gọn và phù hợp với khẩu phần ăn của mình. Trong thời gian ấy, việc tân dụng những nguyên liệu sẵn có để tạo ra món ăn vừa ngon miệng, đủ no lại vừa túi tiền là một điều chẳng dễ dàng, bánh mì Việt Nam ra đời như một phần giải đáp nhu cầu ngày ấy.
Bánh mì Việt Nam với nguyên liệu cơ bản như: bột mì, muối, men, nước. Do thời gian ủ bột khác nhau nên bánh mì Việt Nam được chia thành 2 loại chính: Bánh mì đặc ruột (thời gian ủ bột ngắn hơn) và bánh mì rỗng ruột (thời gian ủ bột dài hơn). Về phần thưởng thức bánh mì, người ta thường dùng theo 2 cách chính:
- Bánh mì kẹp nhân:
Người ta thường sử dụng bánh mì rỗng ruột cho các món bánh mì kẹp nhân. Để kẹp nhân vào giữa, họ thường xẻ dọc ổ bánh, và lần lượt thêm vào các loại nhân theo sở thích. Vì vậy, mỗi phần nhân khi kết hợp cùng bánh mì lại trở thành những loại bánh mì với tên gọi khác nhau như: Bánh mì kẹp thịt, bánh mì xíu mại, bánh mì kẹp phô mai, bánh mì cá hộp, bánh mì thịt nguội, ….
- Bánh mì “chấm”:
Bánh mì đặc ruột thường được dùng kèm với các món có nước sốt, bởi phần ruột mềm phía trong ổ bánh sẽ thấm phần nước sốt đậm đà, nhờ đó món ăn sẽ hòa quyện và đặc biệt hơn.
Người ta thường cắt xéo ổ bánh để có được những lát bánh nhỏ để thuận tiện hơn khi thưởng thức các món như: bánh mì chấm sữa, bánh mì cà ri, bánh mì bò kho, bánh mì phá lấu,…
Chẳng ai ngờ được rằng, sau khi theo chân người Pháp du nhập vào Việt Nam, những ổ bánh mì nhỏ nhắn kia lại nghiễm nhiên tồn tại từ ngày này qua tháng khác, ngót nghét cả trăm năm, được mọi người đón nhận và chứng kiến bao thay đổi của nước nhà. Để rồi giờ đây, trên mọi nẻo đường gần xa trải dài khắp cả nước, nơi đâu cũng có sự hiện diện của những tiệm bánh quy mô hay xe bánh mì nhỏ lẻ. Có thể nói, bánh mì Việt Nam chính là niềm tự hào rất riêng của người con đất Việt. Bởi đây là một món ăn đường phố với cách thưởng thức nhanh – gọn – lẹ, nhưng lại được bạn bè quốc tế đánh giá cao không chỉ bởi bề ngoài hấp dẫn, mà còn mang đầy đủ giá trị dinh dưỡng cần thiết. Năm 2012, trang du lịch của The Guardian – tờ báo nổi tiếng của Anh Quốc, đã bình chọn bánh mì Sài Gòn thuộc 10 món ăn đường phố ngon và hấp dẫn nhất thế giới.
Trần Phương Khanh